Woordenlijst

  • Een burgerpanel over klimaatverandering zou onderzoeken welke maatregelen België eventueel zou moeten nemen om de uitstoot van broeikasgassen (CO2 enz.) te verminderen.
  • Een burgerpanel over de integratie van immigranten zou de maatregelen bespreken die regio’s en gemeenschappen zouden moeten nemen om vreedzaam samenleven mogelijk te maken.
  • Een burgerpanel over staatshervormingen zou de taakverdeling tussen de verschillende overheidsniveaus (federatie, gewesten, gemeenschappen, gemeenten) analyseren.
  • Een burgerpanel over financiële egalisatie zal bespreken hoe de verschillende belastingoverdrachten tussen Vlaanderen en Wallonië georganiseerd kunnen worden.
  • Omvang: Een burgerpanel kan een klein (circa 20), middelgroot (circa 150) of groot (circa 500) aantal deelnemers bijeenbrengen.
  • Gemeenschappen: Er kan een burgerpanel worden opgericht om de volledige volwassen bevolking van België zoals het momenteel is te weerspiegelen, of om een gelijk aantal Walen en Vlamingen te garanderen.
  • Leden: Een burgerpanel kan bestaan uit gewone burgers en gekozen politici, of alleen uit gewone burgers.
  • Financiële beloning: Deelnemers kunnen een salaris ontvangen voor hun deelname, alleen hun onkosten vergoed krijgen (reis- en verblijfskosten), of helemaal geen vergoeding ontvangen.
  • Transparantie: Een burgerpanel kan in het openbaar of achter gesloten deuren bijeenkomen, en haar besluiten kunnen worden genomen bij geheime stemming of bij openbare stemming (bijvoorbeeld door handopsteking).
  • Besluitvorming: Een besluit kan worden genomen bij gewone meerderheid (50% + 1). Beslissingen kunnen ook worden genomen met gekwalificeerde meerderheid (bijvoorbeeld minstens twee derde van de totale of afzonderlijke meerderheden onder Walen en Vlamingen).
  • Resultaat: Een burgerpanel kan een bindend besluit nemen dat direct ten uitvoer wordt gelegd. Als alternatief kan het een niet-bindende politieke aanbeveling formuleren en is het aan gekozen functionarissen of burgers om in een referendum de uiteindelijke beslissing te nemen.
  • Houd er rekening mee dat alle hierboven genoemde regelkeuzes afwegingen met zich meebrengen. Lees de volgende informatie aandachtig door:
  • Een grote burgervergadering is representatiever voor het grote publiek. Maar het is ook ingewikkelder om te beheren.
  • Een vergadering gekozen op basis van evenredige vertegenwoordiging weerspiegelt beter de Belgische bevolking. Tegelijkertijd zal er sprake zijn van een Vlaamse meerderheid en een Franstalige minderheid.
  • Als er slechts een gewone meerderheid (50% + 1) nodig is om te beslissen, zal de vergadering effectiever zijn. Het besluit kan echter niet op gelijke steun rekenen van Frans- en Vlaamstaligen.
  • Door het grote publiek een burgervergadering te laten observeren, wordt het proces transparanter. Maar de leden van de vergadering lopen het risico zich minder op hun gemak te voelen in hun engagement.
  • Het betrekken van politici vergroot de kans dat een vergadering impact heeft op het beleid. Maar politici kunnen ook gewone burgers onderdrukken.
  • Het verstrekken van financiële compensatie aan deelnemers zorgt ervoor dat mensen van alle achtergronden kunnen deelnemen. Maar dit maakt burgervergaderingen ook duurder.
  • Door burgervergaderingen bindende besluiten te laten nemen, bestaat het risico dat gevestigde vormen van politieke besluitvorming worden ondermijnd. Aan de andere kant mogen niet-bindende aanbevelingen nooit worden geïmplementeerd.